20. nóvember - 27. nóvember - Tbl 47
Hlutverk forseta
Bessastaðir
Sumir álíta að forseti Íslands geti mótað embættið að eigin vild. Þannig er það ekki. Hins vegar setur sérhver forseti að sjálfsögðu svip á embættið eftir hæfileikum og getu. Núverandi forseti fór fyrstur forseta lýðveldisins inn á nýjar brautir til þess að auka pólitískt áhrifavald sitt – án þess nokkur fengi rönd við reist – vegna mótsagnarkenndra ákvæða í gildandi stjórnarskrá, auk þess sem núverandi forseti var fyrsti forseti lýðveldisins sem hlotið hafði uppeldi í pólitískri refskák og átakastjórnmálum.
Ný stjórnarskrá
Brýn þörf er því á nýrri stjórnarskrá sem hæfir lýðræðisríki á 21. öld, ekki bótasaumi sem stundaður hefur verið. Ekki síst þarf að setja skýr ákvæði um þar, hversu lengi forseti getur setið og ákvæði um að enginn geti orðið forseti nema hafa meirihluta greiddra atkvæði að baki sér. Ný stjórnarskrá þarf einnig að auka beint lýðræði í kjölfar aukinnar menntunar og aukins jafnræðis, t.a.m. með skýrum ákvæðum um þjóðaratkvæði í mikilsverðum málum. Þá ættu viðræður um stjórnarmyndun að fara fram fyrir opnum tjöldum – án aðkomu forseta, auk þess sem fulltrúar framkvæmdavaldsins eiga að sjálfsögðu ekki að sitja á löggjafarþinginu.
Grundvallaratriði í lýðveldi með þingbundna stjórn er að löggjafarþing, sem kosið er með jöfnu atkvæðavægi allra kjósenda, ráði för og forseti sé sameiningartákn – ekki sérstakur stjórnmálaflokkur, eins og við höfum orðið að horfa upp á.
Mótsagnir í stjórnarskránni
Undarlegt verður að telja hversu miklar mótsagnir er enn að finna í stjórnarskránni frá 1944. Skýringa er ef til vill að nokkru að leita í því, að stjórnarskráin frá 1944 eru leifar dönsku stjórnarskrárinnar eða stjórnarskrárinnar frá 1874. Í gildandi stjórnarskrá segir t.a.m. að forseti lýðveldisins sé ábyrgðarlaus á stjórnarathöfnum og lætur ráðherra framkvæma vald sitt. Engu að síður skal forseti skipa ráðherra og veita þeim lausn, ákveða tölu þeirra og skipta störfum með þeim. Þetta er alger mótsögn – hrein rökleysa.
Í stjórnarskránni segir einnig, að forseti lýðveldisins veiti þau embætti, er lög mæla fyrir um, og geti vikið úr embætti þeim sem hann hefur veitt embætti og flutt embættismenn úr einu embætti í annað. Forseti geri samninga við önnur ríki, rjúfi þing og geti lagt fyrir Alþingi frumvörp til laga og ákveðið að saksókn fyrir afbrot skuli niður falla, ef ríkar ástæður eru til, og náði menn og veiti almenna uppgjöf saka – en er samt ábyrgðarlaus í stjórnarathöfnum. Þetta er alger mótsögn – hrein rökleysa.
Sameiningartákn
Í upphafi var litið svo á, að forseti væri sameiningartákn þjóðarinnar. Með því er átt við, að í embættisverkum sínum kæmi hann fram fyrir hönd þjóðarinnar allrar, sýndi hlutlægni og hógværð í störfum og gengi ekki erinda einstakra hagsmunahópa. Að auki er forseta ætlað að tala til þjóðarinnar þegar við á til að stuðla að einingu og efla virðingu Íslendinga fyrir landinu, sögu þjóðarinnar og tungu, þáttum sem gera Íslendinga að sérstakri þjóð.
Kjör Vigdísar Finnbogadóttur 1980 vakti heimsathygli, enda var hún fyrsta konan í heiminum sem kjörin var í embætti þjóðhöfðingja. Margir nutu góðs af hylli sem hún naut erlendis vegna yfirvegunar, látleysis og hógværð ar sinnar. Núverandi forseti gerðist hins vegar formælandi íslenskra fyrirtækja sem vildu hasla sér völl erlendis og ferðaðist á þeirra vegum og lofaði dugnað íslenskra fyrirtækja, kjark og þor útrásarvíkinganna! Varð forsetinn eins konar ráðherra verslunar og viðskipta erlendis, enda þótt óvíst sé nú, hver raunverulegur árangur varð af því starfi – en tjón útrásarvíkinganna skildi eftir sig djúp spor, sárindi og skugga. Braut þetta gegn hlutlægni forseta í störfum.
Nýr forseti
Þjóðin þarf nú forseta sem getur orðið sameiningartákn, sýnt hlutlægni í störfum og komið fram fyrir hönd þjóðarinnar allrar og markað í starfi sínu stefnu sem sameinar alla þegnana á tímum alþjóðahyggju og með því eflt sjálfsvirðingu þjóðarinna og virðingu fyrir öðrum þjóðum við gerbreyttar aðstæður og stuðlað að því að skapa samfélag sem byggir á heiðarleika, réttlæti, virðingu og jafnrétti.
Nýjast
-
Eignarhald bænda á jörðum tryggir hag þeirra best
Umræða um jarðir, jarðaviðskipti og kynslóðaskipti í landbúnaði er og á að vera fyrirferðarmikil í umræðu um stöðu sveitanna. Enda var málefnið eitt helsta umræðuefni á haustfundum Bændasamtaka Íslands. Uppkaup og jarðasöfnun fjárfesta og samkeppnisstöðu landbúnaðar. Um stöðu ungra bænda og eldri bænda sem væru að afhenda bú sín til yngri kynslóða. -
Orkumál
Alþingiskosningar ber brátt að garði. Þar skipar undirrituð 2. sætið á lista VG í norðausturkjördæmi. Ég bý á Björgum í Kinn í Þingeyjarsýslu þar sem systir mín og ég tókum við búi 2017 af foreldrum okkar. Þar er mjólkurframleiðsla, umfangsmikil jarðrækt, kornrækt og örfáar kindur.Meðal starfa minna í félagsmálum má nefna formennsku í Samtökum ungra bænda og þá hef ég setið í sveitarstjórn Þingeyjarsveitar frá árinu 2018 og er nú formaður byggðarráðs -
Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar?
Einhver myndi segja að sá bóndi er seldi frá sér allar bestu mjólkurkýrnar væri vitlaus maður. Utan ef tilgangurinn væri að pakka saman, hætta rekstri og selja hæstbjóðanda. -
Stefna flokksins í utanríkismálum
Grunnstef Lýðræðisflokksins er gott samstarf við Nato sem er varnarbandalag og hefur verið hornsteinn í utanríkisstefnu Íslands -
Reynsla mín af smíðakennslu á Akureyri. Aldarfjórðungur í baksýn.
Í Menntastefnu Akureyrarbæjar segir: „Verkviti er gert hátt undir höfði til þess að börn nái í síauknum mæli að tengja saman hug og hönd í skapandi umhverfi. Akureyrarbær hefur ríkan metnað til þess að í hverjum skóla starfi hæft og öflugt fólk og að eftirsóknarvert sé að starfa þar. Stuðningur skólayfirvalda við starfsþróun leikur þar stórt hlutverk“. Skipulag skóla gerir ráð fyrir samvinnu starfsfólks, sveigjanleika í skipulagi, teymiskennslu og samþættingu námsgreina“ (Menntastefna Akureyrarbæjar, 2020-2025). -
Örugg skref um allt land.
Heilbrigðiskerfið okkar er hjartað í því velferðarsamfélagi sem tekist hefur að byggja upp á Íslandi. Á yfir 40 fundum sem Samfylkingin bauð til um allt land til að ræða heilbrigðis- og öldrunarmál var ljóst að sinnuleysi og fyrirhyggjuskortur undanfarinna ríkisstjórna er að hola innan öryggistilfinningu fólks. Ekki síst í okkar kjördæmi þar sem vegalengdir eru langar, veður viðsjál og langt til Reykjavíkur. Að heilsugæslan neyðist til að reiða sig á íhlaupalækna til að bjarga vandanum tímabundið stoðar lítt. Það byggir ekki upp það traust og samfellu sem þarf til að fólk njóti þess margháttaða ávinnings sem rannsóknir hafa sýnt að fylgi því að hafa fastan heimilislækni. Enda settum við það sem okkar fyrsta heit í nýju framkvæmdaplani heilbrigðismála til tveggja kjörtímabila. Við erum tilbúin. -
Búsetutengd mismunun í heilbrigðisþjónustu, í boði einkavæðingar og heilbrigðisráðherra Framsóknar.
Búsetutengdur munur á notkun þjónustu sérgreinalækna er mjög mikill. Íbúar dreifbýlis nota þjónustuna mun minna en höfuðborgarbúar og íbúar Vestfjarða og Austfjarða minnst allra, nefnilega þrisvar sinnum minna en höfuðborgarbúar. Lýðheilsuvísar benda ekki til þess að íbúar í dreifbýli séu heilsubetri en höfuðborgarbúar. Nærtæk skýring á þessum mun er að kaupandi þjónustunnar, ríkið, lætur sig engu varða hvar þjónustan er veitt og hún hefur nær öll byggst upp í Reykjavík. Í versta falli er afleiðingin sú að þau sem búa næst þjónustunni nýta hana umfram þörf og hin sem fjær búa minna en æskilegt væri. Hvoru tveggja er hættulegt og brýnt að rýna lög og hvort þeim er fylgt. -
Lítið að frétta í lífi án frétta á landsbyggðunum
Af þeim 27 fjölmiðlum sem hlutu rekstrarstuðning til einkarekinna fjölmiðla 2024 voru 13 staðbundnir fjölmiðlar og af þeim 10 staðsettir utan höfuðborgarsvæðisins. Hver og einn af þessum staðbundnu miðlum þjónar gríðarlega mikilvægu hlutverki í sinni heimabyggð og styrkveitingin því sannarlega fagnaðarefni. -
Íþróttir fyrir alla!
Hver króna sem fer til íþróttafélaga er króna sem skilar sér margfalt til baka í samfélagið. Um kosti íþróttastarfs á Íslandi verður ekki deilt. Starfið er faglegt, fjölbreytt og gott. Það sem hefur breyst á undanförnum árum er að íþróttir eru gríðarlega atvinnuskapandi. Félögin á Íslandi í dag eru orðin stærri og komin með fleiri starfsmenn í full störf. Ásamt því að afleidd störf tengd íþróttum á Íslandi, t.d. í ferðaþjónustu, eru orðin ansi mörg og drjúg.
