Verði ljós
Stundum er látið eins og munur á stefnu stjórnmálaflokka sé lítill. Sömu málin komi fram og í aðdraganda kosninga virðist stefnumálin áþekk. Þetta hefur verið mjög áberandi þetta haustið. Heilbrigðismál, velferðarkerfið, menntun fyrir alla, umhverfismál. Og réttindabarátta ýmis konar. Stuðningur við alls konar. Þessar áherslur eru háværar, ekki síst hjá hægri flokkunum.
Eitthvað annað
Í umræðum framboðanna um atvinnumál eru nýsköpun og sprotar töfraorðin ásamt skapandi greinum. Sjálfbær, umhverfisvænn sjávarútvegur og nútímalegur, frjór landbúnaður líka. Umhverfisvæn ferðaþjónusta auðvitað. Og iðnaður á smærri skala. Fyrir þessar kosningar virðist ekki ætla að bera mikið á háðsglósum síðasta áratugar um „eitthvað annað“ Vinstri grænna í atvinnulífinu. Fáir brandarar sagðir um fjallagrös og latté-kaffi. „Eitthvað annað“ er nefnilega orðinn kjarninn í atvinnustefnu allra. Það sem allir vilja.
Úlfar í sauðargæru
Þessi sameiginlegu „mjúku“ áhugamál í aðdraganda kosninga er hins vegar hægt að nálgast með mismunandi hætti. Það er t.d. hægt að sækja fram í heilbrigðis-, velferðar- og menntakerfunum á næsta kjörtímabili með stór átaki í einkavæðingu og einkarestri. Bjóða út sjúkrahúsa- eða sjúkradeildarekstur? Eða framhaldsskóla? Eða fleiri hjúkrunarheimili? Líka hægt að styðja af fullum þunga við réttindabaráttu, en bara rangra hópa. Svo sem gleyma sér í réttindagæslu efnafólks, kvótahafa og stórfyrirtækja. Eða bara vinanna. Og gleyma hverra réttindi raunverulega þarf að verja.
Verði ljós
Í blaðagrein frá uppbyggingartíma eftirstríðsáranna hefði átt prýðilega við að ræða um nauðsyn ljóss og rafmagns í byggðum landsins. Stór hluti dreifðari byggða landsins, þ.á m. Norðausturkjördæmis, býr ennþá árið 2016 við sömu megininnviði að þessu leyti og á eftirstríðsárunum. Einfasa rafmagn sem dugir fyrir flestar brauð ristar en tæplega fyrir atvinnutæki nútímans. Víða bólar lítið á interneti og það þrátt fyrir digurbarkalegar yfirlýsingar um ljósleiðaravæðingu landsins, meira að segja í sjálfu nýjarsávarpi forsætisráðherra (fyrrverandi). Það varð ekkert ljós. Ríkisstjórnarflokkarnir seldu nefnilega grunnnetkerfi byggðanna. Þeir seldu leiðina að eigin markmiðum. Og nú sitja sveitarfélög dreifðra byggða uppi með fullkomlega óljósa stefnu um einhvern einkennilegan bútasaum ljóskapla um landið. Og unnið virðist eftir módelinu þekkta þar sem fjármögnun er á höndum almennings og sveitarfélaga, en eignarhald, rekstur (og arður) í höndum einkaaðila.
Skýr valkostur
Að einhverju leyti er það ágætt í sjálfu sér að áherslurnar flestra séu orðnar býsna mikið grænar, og smávegis vinstri líka. Velferð og heilbrigði og stuðningur við alls konar. En valkostirnir eru ennþá skýrir í raun. Þegar rýnt er nánar ofan í málin er þetta ekki svo flókið sem við erum að fást við: Viljum við að heilsa, velferð og menntun sé arðsemisbisness eða samfélagsþjónusta? Eða dreifing rafmagns, hita, ljóss og nets í byggðum landsins sé á ábyrgð einkafyrirtækja eða í samfélagsins?
Það er hægt að þvælast alls konar millileiðir í þessu. Svar Vinstri grænna er jafnskýrt núna þetta haustið og það hefur alltaf verið. Líka frá því áður en allir hinir flokkarnir fengu ofsalegan áhuga á velferðarmálum og umhverfinu. Og áður en þeir fóru að smíða atvinnustefnu um „eitthvað annað“ (án þess að gera sér grein fyrir því). Hvernig á að borga, kann einhver að spyrja? Svarið er í grunninn einfalt líka: Með jöfnuði í skattkerfinu. Sanngjörnum auðlegðarskatti. Og auðlindarentum af sameignum þjóðarinnar.
Þegar upp er staðið er það eftir þessum meginlínum sem þarf að kjósa 29. október.
Höfundur er sveitarstjórnarmaður í Norðurþingi og skipar 5. sæti á lista Vinstri grænna í Norðausturkjördæmi.
Nýjast
-
Eignarhald bænda á jörðum tryggir hag þeirra best
Umræða um jarðir, jarðaviðskipti og kynslóðaskipti í landbúnaði er og á að vera fyrirferðarmikil í umræðu um stöðu sveitanna. Enda var málefnið eitt helsta umræðuefni á haustfundum Bændasamtaka Íslands. Uppkaup og jarðasöfnun fjárfesta og samkeppnisstöðu landbúnaðar. Um stöðu ungra bænda og eldri bænda sem væru að afhenda bú sín til yngri kynslóða. -
Orkumál
Alþingiskosningar ber brátt að garði. Þar skipar undirrituð 2. sætið á lista VG í norðausturkjördæmi. Ég bý á Björgum í Kinn í Þingeyjarsýslu þar sem systir mín og ég tókum við búi 2017 af foreldrum okkar. Þar er mjólkurframleiðsla, umfangsmikil jarðrækt, kornrækt og örfáar kindur.Meðal starfa minna í félagsmálum má nefna formennsku í Samtökum ungra bænda og þá hef ég setið í sveitarstjórn Þingeyjarsveitar frá árinu 2018 og er nú formaður byggðarráðs -
Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar?
Einhver myndi segja að sá bóndi er seldi frá sér allar bestu mjólkurkýrnar væri vitlaus maður. Utan ef tilgangurinn væri að pakka saman, hætta rekstri og selja hæstbjóðanda. -
Stefna flokksins í utanríkismálum
Grunnstef Lýðræðisflokksins er gott samstarf við Nato sem er varnarbandalag og hefur verið hornsteinn í utanríkisstefnu Íslands -
Reynsla mín af smíðakennslu á Akureyri. Aldarfjórðungur í baksýn.
Í Menntastefnu Akureyrarbæjar segir: „Verkviti er gert hátt undir höfði til þess að börn nái í síauknum mæli að tengja saman hug og hönd í skapandi umhverfi. Akureyrarbær hefur ríkan metnað til þess að í hverjum skóla starfi hæft og öflugt fólk og að eftirsóknarvert sé að starfa þar. Stuðningur skólayfirvalda við starfsþróun leikur þar stórt hlutverk“. Skipulag skóla gerir ráð fyrir samvinnu starfsfólks, sveigjanleika í skipulagi, teymiskennslu og samþættingu námsgreina“ (Menntastefna Akureyrarbæjar, 2020-2025). -
Örugg skref um allt land.
Heilbrigðiskerfið okkar er hjartað í því velferðarsamfélagi sem tekist hefur að byggja upp á Íslandi. Á yfir 40 fundum sem Samfylkingin bauð til um allt land til að ræða heilbrigðis- og öldrunarmál var ljóst að sinnuleysi og fyrirhyggjuskortur undanfarinna ríkisstjórna er að hola innan öryggistilfinningu fólks. Ekki síst í okkar kjördæmi þar sem vegalengdir eru langar, veður viðsjál og langt til Reykjavíkur. Að heilsugæslan neyðist til að reiða sig á íhlaupalækna til að bjarga vandanum tímabundið stoðar lítt. Það byggir ekki upp það traust og samfellu sem þarf til að fólk njóti þess margháttaða ávinnings sem rannsóknir hafa sýnt að fylgi því að hafa fastan heimilislækni. Enda settum við það sem okkar fyrsta heit í nýju framkvæmdaplani heilbrigðismála til tveggja kjörtímabila. Við erum tilbúin. -
Búsetutengd mismunun í heilbrigðisþjónustu, í boði einkavæðingar og heilbrigðisráðherra Framsóknar.
Búsetutengdur munur á notkun þjónustu sérgreinalækna er mjög mikill. Íbúar dreifbýlis nota þjónustuna mun minna en höfuðborgarbúar og íbúar Vestfjarða og Austfjarða minnst allra, nefnilega þrisvar sinnum minna en höfuðborgarbúar. Lýðheilsuvísar benda ekki til þess að íbúar í dreifbýli séu heilsubetri en höfuðborgarbúar. Nærtæk skýring á þessum mun er að kaupandi þjónustunnar, ríkið, lætur sig engu varða hvar þjónustan er veitt og hún hefur nær öll byggst upp í Reykjavík. Í versta falli er afleiðingin sú að þau sem búa næst þjónustunni nýta hana umfram þörf og hin sem fjær búa minna en æskilegt væri. Hvoru tveggja er hættulegt og brýnt að rýna lög og hvort þeim er fylgt. -
Lítið að frétta í lífi án frétta á landsbyggðunum
Af þeim 27 fjölmiðlum sem hlutu rekstrarstuðning til einkarekinna fjölmiðla 2024 voru 13 staðbundnir fjölmiðlar og af þeim 10 staðsettir utan höfuðborgarsvæðisins. Hver og einn af þessum staðbundnu miðlum þjónar gríðarlega mikilvægu hlutverki í sinni heimabyggð og styrkveitingin því sannarlega fagnaðarefni. -
Íþróttir fyrir alla!
Hver króna sem fer til íþróttafélaga er króna sem skilar sér margfalt til baka í samfélagið. Um kosti íþróttastarfs á Íslandi verður ekki deilt. Starfið er faglegt, fjölbreytt og gott. Það sem hefur breyst á undanförnum árum er að íþróttir eru gríðarlega atvinnuskapandi. Félögin á Íslandi í dag eru orðin stærri og komin með fleiri starfsmenn í full störf. Ásamt því að afleidd störf tengd íþróttum á Íslandi, t.d. í ferðaþjónustu, eru orðin ansi mörg og drjúg.
