Er ég kvíðin eða drakk ég of mikið kaffi í dag?
Auður Ýr Sigurðardóttir skrifar
Það eru eflaust einhverjir sem þekkja það að hafa drukkið of mikið kaffi, fundið fyrir hröðum hjartslætti og eirðarleysi í kjölfarið og hugsað “ég hlýt að vera kvíðið/n/nn”. Koffínið í kaffi getur haft þau áhrif á líkamann að við finnum fyrir einkennum sem eru mjög svipuð algengum kvíðaeinkennum. Það er því tiltölulega auðvelt að mistúlka einkenni eins og eirðarleysi og aukinn hjartslátt sem kvíða en sjá ekki endilega tengslin við kaffidrykkjuna. Á hinn bóginn áttum við okkur í mörgum tilvikum ekki á að þau líkamlegu einkenni sem við erum að glíma við geta verið vegna andlegs álags en setjum hins vegar fókusinn á að það hljóti að vera einhver líkamlegur sjúkdómur til staðar. Mistúlkun á líkamlegum einkennum og líðan er nokkuð algeng en það er ýmislegt sem getur villt um fyrir okkur við að meta einkennin.
Það sem getur ruglað okkur í ríminu er að ýmis einkenni geðræns vanda og langvarandi streitu eru líkamleg. Langvarandi streita getur til dæmis valdið þyngslum fyrir brjósti, hjartsláttaróreglu, svima, bakflæði, meltingartruflunum, hægðatruflunum og hugrænum einkennum eins og gleymsku og einbeitingarerfiðleikum. Streita getur jafnvel valdið ýmsum einkennum sem okkur hefði ekki dottið í hug eins og sjóntruflunum, verkjum, viðkvæmni fyrir hljóði og svo mætti lengi telja. Mörg þessara einkenna upplifir fólk einnig sem er að glíma við svefnleysi eða geðraskanir eins og og þunglyndi og kvíða.
Sem dæmi þá er hjá meirihluta af þeim einstaklingum sem leita sér aðstoðar á hjartabráðamóttöku vegna hjartaverkja ekki hægt að finna nein merki um hjartasjúkdóm eða annað sem getur skýrt verkinn þrátt fyrir skoðun og rannsóknir. Ótilgreindir brjóstverkir sem þessir eiga við um meira en helming þeirra mála sem koma inn á hjartabráðamóttökur. Ýmsir vefrænir (líkamlegir) og lífstílstengdir orsakaþættir eru skýringin á hluta þessara koma en stóran hluta er þó hægt að skýra með sálrænum orsaka- eða áhrifaþáttum eins og streitu, þunglyndi og kvíða. Það sem flækir fyrir er að sum einkenni hjartaáfalls eru svipuð þeim einkennum sem koma fram í kvíðakasti. Einkennin geta auk þess verið mjög sterk og því eru margir sem telja að eitthvað sé að hjartanu þegar þeir eru í raun að upplifa kvíðakast.
Það er ekki svo að öll líkamleg einkenni sé hægt að útskýra með sálrænum þáttum. Mikilvægt er að vera meðvitaður um heilsu sína, taka eftir líkamlegum einkennum og leita til læknis þegar við á. Ætlunin hér er einungis sú að vekja fólk til umhugsunar um það hversu gríðarleg áhrif andleg líðan getur haft á líkamlega heilsu. Sömuleiðis getur sársaukinn vegna líkamlegra einkenna af sálrænum toga verið alveg jafn hamlandi og er ekkert minna gildur en þegar um líkamlegar orsakir er að ræða. Þann sársauka á einnig að taka alvarlega en þarna er líkaminn að biðja um athygli og er að segja okkur að ekki sé allt í lagi. Að huga að geðrækt er alveg jafn mikilvægt og að huga að líkamlegri heilsu. Það er því mikilvægt að læra að hlusta á líkamann til að leiðbeina okkur hvað er hafa góð áhrif, hvað er að hafa slæm áhrif á heilsu okkar og hlúa að okkur sjálfum.
Höfundur er sálfræðingur hjá Heilsu- og sálfræðiþjónustunni
Nýjast
-
Eignarhald bænda á jörðum tryggir hag þeirra best
Umræða um jarðir, jarðaviðskipti og kynslóðaskipti í landbúnaði er og á að vera fyrirferðarmikil í umræðu um stöðu sveitanna. Enda var málefnið eitt helsta umræðuefni á haustfundum Bændasamtaka Íslands. Uppkaup og jarðasöfnun fjárfesta og samkeppnisstöðu landbúnaðar. Um stöðu ungra bænda og eldri bænda sem væru að afhenda bú sín til yngri kynslóða. -
Orkumál
Alþingiskosningar ber brátt að garði. Þar skipar undirrituð 2. sætið á lista VG í norðausturkjördæmi. Ég bý á Björgum í Kinn í Þingeyjarsýslu þar sem systir mín og ég tókum við búi 2017 af foreldrum okkar. Þar er mjólkurframleiðsla, umfangsmikil jarðrækt, kornrækt og örfáar kindur.Meðal starfa minna í félagsmálum má nefna formennsku í Samtökum ungra bænda og þá hef ég setið í sveitarstjórn Þingeyjarsveitar frá árinu 2018 og er nú formaður byggðarráðs -
Þakklæti er varla nægilega sterkt lýsingarorð
„Ég þurfti að gera hlé á máli mínu því tárin bara runnu niður kinnarnar,“ segir Marta Kristín Rósudóttir verkefnastjóri hjá Krabbameinsfélagi Akureyrar og nágrennis. Dekurdagar afhentu félaginu alls 6, 7 milljónir króna og hefur upphæðin aldrei verið hærri en nú. Frá árinu 2012 hafa Dekurdagar safnað 37.850.000 kr. fyrir Krabbameinsfélag Akureyrar -
Fjórtándi jólasveinninn hjá Freyvangsleikhúsinu
Fjórtándi jólasveinninn er frumsamið jólaverk eftir Ásgeir Ólafsson Lie sem segir sögu af hinum hefðbundnu jólasveinunum 13 sem og Grýlu, Leppalúða og jólakettinum. Nema í þessu leikverki eru jólasveinarnir ekki bara þrettán heldur er þarna sá fjórtándi sem enginn átti von á. Leikritið verður frumsýnt hjá Freyvangsleikhúsinu á laugardag, 23. nóvember og verður sýnt á aðventunni. -
Dásamlegt og gefandi að starfa í kvenfélagi
„Það er dásamlegt að starfa í kvenfélagi. Þetta er yndislegur félagsskapur, gefandi á allan hátt. Við skemmtum okkur vel, látum gott af okkur leiða en vinnum okkar verk yfirleitt í hljóði og erum ekki að auglýsa það sérstaklega þó við gerum góðverk,“ segir Auður Thorberg formaður Kvenfélagsins Hjálparinnar í Eyjafjarðarsveit. -
Mikil ásókn í íbúðir á vegum Bjargs á Húsavík
Óhætt er að segja að mikill áhugi sé á íbúðum sem Bjarg íbúðafélag er að byggja á Húsavík í samstarfi við Norðurþing, en þetta kemur fram á heimasíðu Framsýnar í dag. -
Litlu jólin á sjó!
Áralöng hefð er fyrir því að áhafnir fiskiskipa Samherja haldi litlu jól í aðdraganda jólanna. Kokkarnir töfra þá fram hverja kræsinguna af annarri. Litlu jól áhafna Kaldbaks og Snæfells voru haldin hátíðleg á dögunum. -
Boðað verkfall lækna mun hafa áhrif á þjónustu SAk.
Félagsmenn í Læknafélagi Íslands hafa samþykkt verkfallsboðun og hafi ekki samist skellur boðað verkfall lækna á eftir nokkra daga eða um miðnætti aðfaranótt mánudagsins 25. nóvember n.k. -
Hvítasunnukirkjan styrkir Hollvinasamtök
Hollvinasamtök Sjúkrahússins á Akureyri fengu afhentan rausnarlegan peningastyrk frá Hvítasunnusöfnuðinum, alls 800 þúsund krónur nýverið.
