20. nóvember - 27. nóvember - Tbl 47
Ættarnöfn á Íslandi: Átök um þjóðararf og ímyndir
Mynd/ Háskólinn á Akureyri
„Ég er búinn að vinna að þessari rannsókn um langt skeið. Það er því einstaklega ánægjulegt að sjá verkið koma út á bók,“ segir Páll Björnsson sagnfræðingur og prófessor við Háskólann á Akureyri. Bókin nefnist Ættarnöfn á Íslandi: Átök um þjóðararf og ímyndir og er á fjórða hundrað blaðsíður. Sögufélag gefur bókina út en bækur þess hafa unnið til fjölda verðlauna á liðnum árum. „Ég gaf út bókina Jón forseti allur? Táknmyndir þjóðhetju frá andláti til samtíðar einmitt hjá því forlagi árið 2011 og hún vann til Íslensku bókmenntaverðlaunanna.“ Sagt er frá þessu á heimasíðu Háskólans á Akureyri
Saga átaka um þjóðararf og ímyndir
Þessi nýja bók fjallar um deilurnar um ættarnöfn hér á landi sem hafa staðið yfir nánast sleitulaust frá því um miðbik 19. aldar milli andstæðinga og formælenda ættarnafnasiðarins. „Meginmarkmið mitt er að greina hina opinberu umræðu, þ.e. hvaða rök voru notuð, bæði með og á móti, en á köflum urðu deilurnar harðar, hvort sem var í þingsölum eða fjölmiðlum.“ Um leið er rætt um áhugaverðar kúvendingar sem hafa orðið í þessum málaflokki, t.d. árið 1913 þegar Alþingi samþykkti lög sem heimiluðu fólki að taka upp ný ættarnöfn en tólf árum síðar voru aftur á móti sett lög sem bönnuðu upptöku nýrra ættarnafna.
Nöfn nýrra ríkisborgara
Leitað er svara við því hvernig deilurnar tengjast hinni sögulegu framvindu, atriðum eins og þéttbýlismyndun, uppgangi þjóðernishreyfinga, sífellt nánari tengslum Íslendinga við umheiminn og fjölgun innflytjenda. Staða nýrra ríkisborgara er rædd en á tímabili voru gerðar kröfur um að þeir tækju upp íslensk nöfn. Þegar heimsfrægur tónlistarmaður sótti um ríkisborgararétt hér á landi leiddi það á hinn bóginn til stefnubreytingar.
Tengingar við kynþáttahyggjuna
Einnig er sýnt fram á að sú regla að raða Íslendingum samkvæmt skírnarnafni þeirra í opinberum skrám er sprottin upp úr deilunum um ættarnöfn á fyrstu áratugum 20. aldar. „Í bókinni kemur annars vel í ljós hversu víða þessar deilur teygðu anga sína en þær náðu jafnvel inn á lendur kynþáttahyggjunnar.“ Auk þess endurspeglast breytingar á stöðu kvenna í verkinu, bæði í umræðunni og löggjöfinni á hverjum tíma.
Nýjast
-
Eignarhald bænda á jörðum tryggir hag þeirra best
Umræða um jarðir, jarðaviðskipti og kynslóðaskipti í landbúnaði er og á að vera fyrirferðarmikil í umræðu um stöðu sveitanna. Enda var málefnið eitt helsta umræðuefni á haustfundum Bændasamtaka Íslands. Uppkaup og jarðasöfnun fjárfesta og samkeppnisstöðu landbúnaðar. Um stöðu ungra bænda og eldri bænda sem væru að afhenda bú sín til yngri kynslóða. -
Orkumál
Alþingiskosningar ber brátt að garði. Þar skipar undirrituð 2. sætið á lista VG í norðausturkjördæmi. Ég bý á Björgum í Kinn í Þingeyjarsýslu þar sem systir mín og ég tókum við búi 2017 af foreldrum okkar. Þar er mjólkurframleiðsla, umfangsmikil jarðrækt, kornrækt og örfáar kindur.Meðal starfa minna í félagsmálum má nefna formennsku í Samtökum ungra bænda og þá hef ég setið í sveitarstjórn Þingeyjarsveitar frá árinu 2018 og er nú formaður byggðarráðs -
Þakklæti er varla nægilega sterkt lýsingarorð
„Ég þurfti að gera hlé á máli mínu því tárin bara runnu niður kinnarnar,“ segir Marta Kristín Rósudóttir verkefnastjóri hjá Krabbameinsfélagi Akureyrar og nágrennis. Dekurdagar afhentu félaginu alls 6, 7 milljónir króna og hefur upphæðin aldrei verið hærri en nú. Frá árinu 2012 hafa Dekurdagar safnað 37.850.000 kr. fyrir Krabbameinsfélag Akureyrar -
Fjórtándi jólasveinninn hjá Freyvangsleikhúsinu
Fjórtándi jólasveinninn er frumsamið jólaverk eftir Ásgeir Ólafsson Lie sem segir sögu af hinum hefðbundnu jólasveinunum 13 sem og Grýlu, Leppalúða og jólakettinum. Nema í þessu leikverki eru jólasveinarnir ekki bara þrettán heldur er þarna sá fjórtándi sem enginn átti von á. Leikritið verður frumsýnt hjá Freyvangsleikhúsinu á laugardag, 23. nóvember og verður sýnt á aðventunni. -
Dásamlegt og gefandi að starfa í kvenfélagi
„Það er dásamlegt að starfa í kvenfélagi. Þetta er yndislegur félagsskapur, gefandi á allan hátt. Við skemmtum okkur vel, látum gott af okkur leiða en vinnum okkar verk yfirleitt í hljóði og erum ekki að auglýsa það sérstaklega þó við gerum góðverk,“ segir Auður Thorberg formaður Kvenfélagsins Hjálparinnar í Eyjafjarðarsveit. -
Mikil ásókn í íbúðir á vegum Bjargs á Húsavík
Óhætt er að segja að mikill áhugi sé á íbúðum sem Bjarg íbúðafélag er að byggja á Húsavík í samstarfi við Norðurþing, en þetta kemur fram á heimasíðu Framsýnar í dag. -
Litlu jólin á sjó!
Áralöng hefð er fyrir því að áhafnir fiskiskipa Samherja haldi litlu jól í aðdraganda jólanna. Kokkarnir töfra þá fram hverja kræsinguna af annarri. Litlu jól áhafna Kaldbaks og Snæfells voru haldin hátíðleg á dögunum. -
Boðað verkfall lækna mun hafa áhrif á þjónustu SAk.
Félagsmenn í Læknafélagi Íslands hafa samþykkt verkfallsboðun og hafi ekki samist skellur boðað verkfall lækna á eftir nokkra daga eða um miðnætti aðfaranótt mánudagsins 25. nóvember n.k. -
Hvítasunnukirkjan styrkir Hollvinasamtök
Hollvinasamtök Sjúkrahússins á Akureyri fengu afhentan rausnarlegan peningastyrk frá Hvítasunnusöfnuðinum, alls 800 þúsund krónur nýverið.
