20. nóvember - 27. nóvember - Tbl 47
Neyðarástand í húsnæðismálum er þjóðarmein
Björn Snæbjörnsson
Eitt stærsta hagsmunamál verkalýðshreyfingarinnar í komandi kjaraviðræðum er að tryggja að húsnæðismál verði tekin föstum tökum og stuðla að því að allt launafólk hafi aðgang að öruggu og góðu íbúðarhúsnæði, óháð búsetu og tekjum.
Til þess að svo megi verða er augljóst að ríki og sveitarfélög verða, til dæmis, að styðja vel uppbyggingu almennra leiguíbúða um land allt.
Við getum verið sammála um að neyðárástand ríki á húsnæðismarkaðinum. Meðal annars er um að kenna litlu framboði íbúða til leigu, gífurlegri fjölgun á leiguíbúðum til ferðamanna, verulega háum byggingakostnaði. Auk þess er vaxtakostnaður og verðtrygging ekki í neinu samræmi við það sem gerist annarsstaðar.
Í ofanálag hafa stjórnvöld í langan tíma vanrækt hlutverk sitt á húsnæðismarkaði, þannig hefur húsnæðisstuðningur hins opinbera verið skorinn niður og alls ekki haldið í við þróun verðlags og launa.
Þessir þættir hafa leitt til þess að allt of stór hluti af ráðstöfunartekjum launafólks fer til greiðslu fyrir húsnæði. Eðli málsins samkvæmt bitnar þessi staða illa á ungu fólki, sem er að hefja búskap.
Afleiðingin er aukinn ójöfnuður, frekari stéttaskipting og stórlega aukið vinnuálag.
Þessi staða læsir fólk einfaldlega í fátæktargildru.
Það er ótækt.
Stofnun Bjargs íbúðafélags er stórt skref í rétta átt
Alþýðusamband Íslands hefur sett á laggirnar sérstaka húsnæðisnefnd sem ætlað er að vinna náið með sérfræðingum við að útfæra stefnu í húsnæðismálum til framtíðar. Verkalýðshreyfingin hefur á margan hátt verið leiðandi við uppbyggingu almennra leiguíbúða og mótun hugmynda um sanngjarnan húsnæðismarkað og varanlegt, traust húsnæðiskerfi.
Við gerð síðustu kjarasamninga náðist mikilvægur áfangi í húsnæðismálum og í kjölfarið stofnuðu ASÍ og BSRB „Bjarg íbúðafélag,“ sem rekið er án hagnaðarmarkmiða og ætlað er að tryggja aðgengi að hagkvæmu, öruggu og vönduðu íbúðarhúsnæði til langtímaleigu.
Um er að ræða svokölluð leiguheimili að danskri fyrirmynd „Almene boliger.“
Bjarg íbúðafélag hefur samið við nokkur sveitarfélög um samstarf, þannig er stefnt að byggingu 75 íbúða á vegum félagins á Akureyri. Í fyrsta áfanga verða byggðar 25-30 íbúðir. Við hönnun íbúðanna eru hagsýni og gæði höfð að leiðarljósi.
Stofnun Bjargs íbúðafélags var vissulega stór áfangi í þessum efnum og gott dæmi um hverju samstaða getur komið til leiðar.
Vandinn er hins vegar stór og þess vegna er nauðsynlegt að styrkja félagslega kerfið enn frekar.
Í komandi kjaraviðræðum verður mikil áhersla lögð á það.
Höggvum á hnútinn
Alþýðusamband Íslands er með skýra sýn í húsnæðismálum og ætlar sér að vera áfram leiðandi í umræðunni, markmiðið er að heimilum í almenna leiguíbúðakerfinu verði fjölgað þannig að jafnvægi náist á markaðnum.
Til þess að því markmiði verði náð þarf meðal annars að lækka húsnæðislánavexti og taka upp nýtt húsnæðislánakerfi, þar sem hagsmunir leigutaka eru leiðréttir og gerðir sanngjarnir. Að sama skapi þarf að setja reglur um starfsemi leigufélaga sem rekin eru í hagnaðarskyni og að leigjendur verði varðir gegn hækkun á leigu langt umfram raunkostnað og öðrum ósanngjörnum skilmálum leigutaka.
Nauðsynlegt er að lækka byggingakostnað og taka mið að skynsamlegum skipulagskostum sem samræmast þörfum launafólks fyrir hentugt, venjulegt, öruggt og gott íbúðarhúsnæði.
Þá þurfa sveitarfélögin að tryggja jafnt og fjölbreytt framboð lóða á lágu verði.
Í komandi kjaraviðræðum þarf að þrýsta á stjórnvöld um að bæta lög um húsnæðis-samvinnufélög, þannig að þau nái til fleiri aðila en þau gera í dag.
Verkefnið er viðamikið, og á þennan hnút verður að höggva.
Verkalýðshreyfingin er einbeitt í þessum efnum.
Réttlátt skattkerfi
Skattbyrði á lág- og milli-tekjuhópa hefur aukist á síðustu áratugum. Þetta verður að leiðrétta, enda á skattkerfið að vera raunverulegt jöfnunartæki.
Þess vegna er það krafa verkalýðshreyfingarinnar að lægstu launin verði gerð skattfrjáls með hækkun persónuafsláttar sem fylgi launaþróun. Að sama skapi þarf að stokka upp húsnæðis- og barnabótakerfin, þannig að stuðningurinn renni sannarlega til hinna tekjulægstu.
Verkalýðshreyfingin krefst þess að hæstu tekjurnar verði skattlagar með sérstöku hátekjuþrepi, lagður verði á auðlegðarskattur og fjármagnstekjuskattur hækkaður. Brugðist verði við skatta-undanskotum og að notendur sameiginlegra auðlinda greiði eðlilegt gjald fyrir afnotin.
Við skulum ekki læsa fólk í gildru fátæktar og ójöfnuðar að óþörfu.
Við hljótum að vilja búa í landi þar sem launafólk nýtur mannsæmandi kjara og réttinda, svo sem húsnæðisöryggis sem fjármagnað er með réttlátu skattkerfi.
Neyðárástand í húsnæðismálum er þjóðarmein, sem við getum leiðrétt með samstilltu átaki.
-Höfundur er formaður Einingar-Iðju og Starfsgreinasambands Íslands.
Nýjast
-
FVSA kannar áhuga stéttarfélaga á Norðurlandi til sameiningar
„Þetta er hugmynd sem vert er að skoða og fróðlegt að sjá hver viðbrögð félaganna verða,“ segir Eiður Stefánsson, formaður Félags verslunar- og skrifstofufólks á Akureyri og nágrenni (FVSA). Nýlega sendi hann erindi til tíu stéttarfélaga á Norðurlandi til að kanna vilja þeirra til samtals um útfærslu á öflugu deildarskiptu stéttarfélagi á svæðinu. -
Reynsla mín af smíðakennslu á Akureyri. Aldarfjórðungur í baksýn.
Í Menntastefnu Akureyrarbæjar segir: „Verkviti er gert hátt undir höfði til þess að börn nái í síauknum mæli að tengja saman hug og hönd í skapandi umhverfi. Akureyrarbær hefur ríkan metnað til þess að í hverjum skóla starfi hæft og öflugt fólk og að eftirsóknarvert sé að starfa þar. Stuðningur skólayfirvalda við starfsþróun leikur þar stórt hlutverk“. Skipulag skóla gerir ráð fyrir samvinnu starfsfólks, sveigjanleika í skipulagi, teymiskennslu og samþættingu námsgreina“ (Menntastefna Akureyrarbæjar, 2020-2025). -
Örugg skref um allt land.
Heilbrigðiskerfið okkar er hjartað í því velferðarsamfélagi sem tekist hefur að byggja upp á Íslandi. Á yfir 40 fundum sem Samfylkingin bauð til um allt land til að ræða heilbrigðis- og öldrunarmál var ljóst að sinnuleysi og fyrirhyggjuskortur undanfarinna ríkisstjórna er að hola innan öryggistilfinningu fólks. Ekki síst í okkar kjördæmi þar sem vegalengdir eru langar, veður viðsjál og langt til Reykjavíkur. Að heilsugæslan neyðist til að reiða sig á íhlaupalækna til að bjarga vandanum tímabundið stoðar lítt. Það byggir ekki upp það traust og samfellu sem þarf til að fólk njóti þess margháttaða ávinnings sem rannsóknir hafa sýnt að fylgi því að hafa fastan heimilislækni. Enda settum við það sem okkar fyrsta heit í nýju framkvæmdaplani heilbrigðismála til tveggja kjörtímabila. Við erum tilbúin. -
Búsetutengd mismunun í heilbrigðisþjónustu, í boði einkavæðingar og heilbrigðisráðherra Framsóknar.
Búsetutengdur munur á notkun þjónustu sérgreinalækna er mjög mikill. Íbúar dreifbýlis nota þjónustuna mun minna en höfuðborgarbúar og íbúar Vestfjarða og Austfjarða minnst allra, nefnilega þrisvar sinnum minna en höfuðborgarbúar. Lýðheilsuvísar benda ekki til þess að íbúar í dreifbýli séu heilsubetri en höfuðborgarbúar. Nærtæk skýring á þessum mun er að kaupandi þjónustunnar, ríkið, lætur sig engu varða hvar þjónustan er veitt og hún hefur nær öll byggst upp í Reykjavík. Í versta falli er afleiðingin sú að þau sem búa næst þjónustunni nýta hana umfram þörf og hin sem fjær búa minna en æskilegt væri. Hvoru tveggja er hættulegt og brýnt að rýna lög og hvort þeim er fylgt. -
Svik við launafólk: Loforð um samráð brotin með gegndarlausum gjaldskrárhækkunum
Anna Júlíusdóttir formaður Einingar Iðju skrifar bréf til bæjarstjórnar Akureyrar í dag sem birt er að heimasíðu félagsins, það lætur hún í ljós mikla óánægju með boðaðar hækkanir hjá hinum ýmsu fyrirtækjum og stofnunum bæjarins og er óhætt að segja að Önnu sé misboðið. „Við erum tilbúin til uppbyggilegs samtals,“ sögðum við í júlí þegar bæjaryfirvöld á Akureyri boðuðu breytingar á gjaldskrám. Við fögnuðum loforðum um samráð, um víðtækt samtal við hagsmunaaðila og um reglulegt endurmatsferli þar sem allir kæmu að borðinu. Nú aðeins fjórum mánuðum síðar stendur eftir sársaukafullt svik á trausti launafólks. Í stað samtals og samráðs virðast vera að raungerast víðtækar gjaldskrárhækkanir sem eru hrein árás á kaupmátt launafólks. -
Vegamálin liggja þungt á Grímseyingum
Vegamál liggja þungt á heimamönnum í Grímsey. Bundið slitlag var sett á götur þar árið 1994 og aftur árið 2014, en þá var verkið ekki klárað almennilega, „því það mátti bara setja á ákveðið marga kílómetra,“ eins og það er orðað í bókun hverfisnefndar. -
Gripmælar, róbótar og ratleikur á Opnum degi Um 300 framhaldsskólanemendur lögðu leið sína í Háskólann á Akureyri
Stuðið var gífurlegt á dögunum þegar um 300 framhaldsskólanemendur heimsóttu Háskólann á Akureyri á Opnum degi. Skólinn hefur gert þetta í mörg ár í góðu samstarfi við náms- og starfsráðgjafa í framhaldsskólum á norðaustursvæðinu. -
Óska eftir frambjóðendum sem eru tilbúnir í alvöru breytingar!
Ég óska eftir breytingum svo að ég og allir aðrir menntaðir Heilsunuddarar viti hvað við eigum að kjósa í komandi alþingiskosningum. -
Lítið að frétta í lífi án frétta á landsbyggðunum
Af þeim 27 fjölmiðlum sem hlutu rekstrarstuðning til einkarekinna fjölmiðla 2024 voru 13 staðbundnir fjölmiðlar og af þeim 10 staðsettir utan höfuðborgarsvæðisins. Hver og einn af þessum staðbundnu miðlum þjónar gríðarlega mikilvægu hlutverki í sinni heimabyggð og styrkveitingin því sannarlega fagnaðarefni.
