Er skuld við þjóðvegi landsins forgangskrafa?
Þjóðvegir landsins eiga sér árhundraða sögu, þeir hafa verið byggðir upp og þeim við haldið af þegnunum samkvæmt lagafyrirmælum og svo er enn þótt þeir beri nú önnur skráningarnöfn. Þannig munu í lögum ákvæði um að hluti gjalda af bifreiðaeldsneyti, hluti þungskatta af bifreiðum og hluti innflutningsgjalda af bifreiðum skuli renna til uppbyggingar og viðhalds vega.
Í upphafi þessarar aldar þ.e. til 2008 var uppbygging og viðhald vegakerfisins í viðunandi farvegi þótt vissulega væru ekki allir ánægðir.
Við hrunið 2008 breyttist geta samfélagsins mjög til hins verra. Talið er að kostnaður ríkisins (þegnanna ) af hruninu hafi numið 500 – 700 milljörðum og þurfti víða að leita fanga til að mæta því. Óhjákvæmilegt reyndist þá að skera mjög niður framlög til uppbyggingar og viðhalds þjóðveganna þótt gjaldtaka af bifreiðaeigendum breyttist ekki.
Því má með nokkrum rétti halda því fram að ríkið hafi fengið neyðarlán hjá þjóðvegunum á árabilinu 2009 til 2014. Ekki verður hér reynt að meta heildarupphæð lánsins en sé miðað við vegafé fyrir hrun og á fjárlögum ársins 2017 annars vegar, og vegafé 2009 – 2014 hins vegar, nemur upphæðin væntanlega einhverjum tugum milljarða.
Sem betur fer voru ekki öll framlög ríkisins í kjölfar hrunsins tapað fé. Þannig mun ríkið t.d. hafa lagt Arion banka til um 50 milljarða sem horfur eru á að verði endurgreiddir að fullu á næstu mánuðum. Því vakna nú eðlilega spurningar um hvernig eigi að ráðstafa því fé. Flestir virðast sammála um að fénu skulið varið til að greiða niður skuldir, en hvaða skuldir?
Við skuldauppgjör er skuldum jafnan skipt í forgangskröfur (sem greiða skal fyrst) og almennar kröfur. Söfnun skulda við þjóðvegina hefur leitt til þess að nýbyggingar vega hafa verið mög takmarkaðar frá hruni og viðhaldi ábótavant. Þetta er óviðunandi og þó enn verra fyrir mjög aukið álag á vegi landsins vegna aukins fjölda ferðamanna. Þessir ferðamenn eru í raun bjargvættir þjóðarinnar og meginskýring þess hve efnahagur þjóðarbúsins hefur batnað hratt. Ætla má að ástand þjóðveganna sé eitt alvarlegasta vandamálið varðandi þjónustu við ferðamenn og líklegast til að spilla orðspori okkar.
Veigamikil rök hníga þannig að því að skuldin við þjóðvegina sé forgangskrafa sem greiða skuli á undan öðrum skuldum ríkisins, sé svo ætti að nýta a.m.k. hluta þess fjár sem fæst við sölu Arionbanka til sérstaks átaks í vegagerð óháð nýsamþykktum fjárlögum.
- Greinin birtist fyrst í Skarpi, 9. mars 2017
Ari Teitsson.
Nýjast
-
Klúbbar styrkja Frú Ragnheiði
Klúbbarnir Ladies Circle 7 og Round Table 15 afhentu Frú Ragnheiði rausnarlegar styrk í vikunni, ómetnalegur styrkur . „Við erum svo innilega þakklát og mun þetta nýtast skjólstæðingum okkar vel segir í tilkynningu, en styrkurinn er að upphæð um 630 þúsund krónur. -
Gjaldfrjáls leikskóli dregur úr álagi og bætir líðan barna
Gjaldfrjáls leikskóli hefur reynst áhrifarík leið til að draga úr álagi í leikskólum, á skólastjórnendur og starfsfólk og hefur jákvæð áhrif á börnin. -
Grenivík-Vel gert hjá Óla Gunnari
Heimilismenn á Grenilundi hafa að undanförnu tekið þátt í hjólakeppninni Pedal On Road Worlds For Seniors. Keppnin stóð yfir frá 7. október til 1. nóvember. -
Jólaljós og lopasokkar í Hofi
Jólatónleikarnir Jólaljós og lopasokkar verður haldnir í Menningarhúsinu Hofi 1. desember næstkomandi og hefjast kl. 17. Þetta er fjölskylduvænir tónleikar, norðlensk framleiðsla og miðaverði stillt í hóf. Alls koma fram fjórir söngvarar, kór, hljómsveit og dansarar. -
Eignarhald bænda á jörðum tryggir hag þeirra best
Umræða um jarðir, jarðaviðskipti og kynslóðaskipti í landbúnaði er og á að vera fyrirferðarmikil í umræðu um stöðu sveitanna. Enda var málefnið eitt helsta umræðuefni á haustfundum Bændasamtaka Íslands. Uppkaup og jarðasöfnun fjárfesta og samkeppnisstöðu landbúnaðar. Um stöðu ungra bænda og eldri bænda sem væru að afhenda bú sín til yngri kynslóða. -
Orkumál
Alþingiskosningar ber brátt að garði. Þar skipar undirrituð 2. sætið á lista VG í norðausturkjördæmi. Ég bý á Björgum í Kinn í Þingeyjarsýslu þar sem systir mín og ég tókum við búi 2017 af foreldrum okkar. Þar er mjólkurframleiðsla, umfangsmikil jarðrækt, kornrækt og örfáar kindur.Meðal starfa minna í félagsmálum má nefna formennsku í Samtökum ungra bænda og þá hef ég setið í sveitarstjórn Þingeyjarsveitar frá árinu 2018 og er nú formaður byggðarráðs -
Þakklæti er varla nægilega sterkt lýsingarorð
„Ég þurfti að gera hlé á máli mínu því tárin bara runnu niður kinnarnar,“ segir Marta Kristín Rósudóttir verkefnastjóri hjá Krabbameinsfélagi Akureyrar og nágrennis. Dekurdagar afhentu félaginu alls 6, 7 milljónir króna og hefur upphæðin aldrei verið hærri en nú. Frá árinu 2012 hafa Dekurdagar safnað 37.850.000 kr. fyrir Krabbameinsfélag Akureyrar -
Fjórtándi jólasveinninn hjá Freyvangsleikhúsinu
Fjórtándi jólasveinninn er frumsamið jólaverk eftir Ásgeir Ólafsson Lie sem segir sögu af hinum hefðbundnu jólasveinunum 13 sem og Grýlu, Leppalúða og jólakettinum. Nema í þessu leikverki eru jólasveinarnir ekki bara þrettán heldur er þarna sá fjórtándi sem enginn átti von á. Leikritið verður frumsýnt hjá Freyvangsleikhúsinu á laugardag, 23. nóvember og verður sýnt á aðventunni. -
Dásamlegt og gefandi að starfa í kvenfélagi
„Það er dásamlegt að starfa í kvenfélagi. Þetta er yndislegur félagsskapur, gefandi á allan hátt. Við skemmtum okkur vel, látum gott af okkur leiða en vinnum okkar verk yfirleitt í hljóði og erum ekki að auglýsa það sérstaklega þó við gerum góðverk,“ segir Auður Thorberg formaður Kvenfélagsins Hjálparinnar í Eyjafjarðarsveit.
