6. nóvember - 13. nóvember - Tbl 45
Leikskólabörn eru vel meðvituð um hávaða en kenna öðrum börnum um.
Dr. Valdís Ingibjörg Jónsdóttir skrifar
Árið 2016 veitti norræni NORDplus sjóðurinn þremur raddfræðingum (frá Íslandi, Finnlandi og Svíþjóð) tvískiptan styrk. Annars vegar var hann ætlaður til að gera rannsókn á áliti leikskólabarna á hávaða í leikskólum og til að kanna þekkingu/álit þeirra á rödd, raddheilsu og munnlegum samskiptum. Hins vegar var tilgangurinn til að semja kennsluefni til að fræða börn og leikskólakennara um rödd, raddheilsu og raddmenningu.
Rannsóknaraðferðirnar voru samræmdar hjá þessum þremur raddsérfræðingum nema í spurningaraðferðinni þar sem hóprýni (focus analyses) var gert í Finnlandi og Svíþjóð en íslensku börnin, 18 talsins, voru spurð einstaklingslega sömu spurninga og notaðar voru í hóprýninu. Rannsóknarniðurstöðum frá öllum þessum löndum bar saman í meginatriðum og voru ekki uppörvandi.
Heildarniðurstöður voru þær að börnin voru vel meðvituð um hávaða en kenndu almennt öðrum börnum um að öskra og búa til hávaða. Þau hávaðanum sem sem truflandi á munnleg samskipti og sögðust ekki geta ekki heyrt til annarra en voru miklu ómeðvitaðri um áhrif hávaða á rödd. Meðal íslensku þátttakendanna áttu 14 af 18 börnum erfitt með að heyra í öðrum börnum, 12 af 18 börnum áttu erfitt með að heyra í kennaranum sínum og 10 af 18 börnum sögðust oft þurfa að endurtaka sig. Athyglisvert er að 39% (7/18) af íslensku börnunum fundu stundum fyrir særindum í hálsi þegar þau komu heim úr leikskólanum. Þetta bendir til að þau hafi gengið fram af röddinni, mjög líklega með öskrum eða annarri misbeitingu raddar.
Neikvæð áhrif á málskilning
Rannsóknarniðurstöður frá öllum löndunum hringdu viðvörunarbjöllum þegar kom að hávaða sem almennt ríkir í leikskólum sbr. svör tveggja íslenskra barna sem sögðu: „úti þá mjög hátt. Þú mátt vera með hávaða úti“ og „hávaði. Illt í eyrunum“. Rannsóknir sýna að dvöl í of miklum hávaða getur haft neikvæð áhrif á málskilning og máltjáningu sem getur seinna meir endurspeglast í erfiðleikum með lestur og skrifað mál þar sem börnin hafa ekki náð nægilega góðum tökum á orðaforða.
Komum aðeins að röddinni og raddmenningu. Raddbönd eru EKKI með sársaukaskynjun og þess vegna er hægt að stórskemma þau með misþyrmingu. Skemmdin gæti leitt til varanlegs vanda þar sem afleiðing yrði hæsi. Viljum við vera ábyrg fyrir því að börn skemmi í sér raddbönd með góli og öskrum?
En af hverju erum við svona andvaralaus gagnvart öskrum og góli? Stafar það af þekkingarleysi? Er almenn vitneskja um hvað rödd er? Hvernig raddmyndun á sér stað og af hverju öskur hafa slæm áhrif á raddbönd? Niðurstöðum kannana víða um heim ber saman um að algengar raddveilur hjá kennurum megi almennt rekja til þekkingarleysis þeirra á rödd og raddheilsu.
Í ljósi þessa almenna þekkingarleysis á rödd átti NORDplus styrkurinn að styrkja gerð námsefnis sem miðaði að því að uppfræða leikskólabörn og kennara þeirra um rödd, raddbeitingu, raddheilsu og raddmenningu út frá heilsufræði- og siðferðilegu sjónarmiði. Einnig var markmiðið að kenna þeim um skaðsemi hávaða fyrir rödd, heyrn og samskipti og hvað við getum gert til þess að draga úr hávaðanum. Afraksturinn varð léttlestrarbókin Töfratapparnir og sérútgáfan Raddapadda sem ekki má skadda með kennsluleiðbeiningum fyrir leikskólakennara.
Greinin „The Others Are Too Loud! Children’s Experiences and Thoughts Related to Voice, Noise, and Communication in Nordic Preschools“ var birt í ritinu Frontiers Psychology, 21. ágúst 2019 á slóðinni | https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.01954. Ég ráðlegg fólki að lesa hana og þá sérstaklega umræðukaflann.
Nýjast
-
Þjónustusamningur um rekstur almenningsbókasafns
Í dag var undirritaður þjónustusamningur Akureyrarbæjar og Svalbarðsstrandarhrepps um að íbúum hreppsins verði veitt fullt aðgengi að safnakosti og þjónustu Amtsbókasafnsins á Akureyri. -
Umgengni á athafnasvæði Skútabergs á Moldhaugnahálsi
Umgengni á athafnasvæði Skútabergs á Moldhaugnahálsi hefur verið til umræðu hjá Heilbrigðisnefnd Norðurlands eystra um skeið, en nefndin lýsti fyrir nokkru yfir vonbrigðum með að áform um tiltekt á svæðinu hefðu ekki gengið eftir. -
Sjúkrahúsið á Akureyri
Ísland er fámennt en stórt land. Íbúaþróun síðustu áratugi hefur á margan hátt verið óskynsamleg. Samkvæmt gögnum frá Hagstofunni búa nú nálægt 80% landsmanna á stórhöfuðborgarsvæðinu en 20% landsmanna á gríðarlega víðfeðmu landsvæði utan þess. Fá dæmi eru um slíka samþjöppun búsetu í nokkru landi og fyrir vikið er það flókið verkefni að tryggja öllum landsmönnum fyrsta flokks lögbundna þjónustu, þótt sannarlega sé það bráð nauðsynlegt. Það á ekki síst við um réttinn til heilbrigðisþjónustu. -
Hvar er fjárveitingin í Húsavíkurflugið?
Þingeyingar hafa lengi barist fyrir því að áætlunarflugi milli Húsavíkur og Reykjavíkur verði viðhaldið enda um mikilvæga samgöngubót að ræða, ekki síst fyrir heimamenn, ferðamenn og blómlegt atvinnulíf í Þingeyjarsýslum. -
Kosningaloforð og hvað svo?
Landssamband eldri borgara LEB eru samtök 56 aðildarfélaga sem eru dreifð um allt land með um 36.000 félaga. Þeir sem eru orðnir 60 ára geta gengið í félögin. -
Uppskeruhátíð ferðaþjónustunnar á Norðurlandi
Þrjár viðurkenningar voru veittar á Uppskeruhátíð ferðaþjónustunnar á Norðurlandi sem að þessu sinni var haldin í Eyjafirði, í Eyjafjarðarsveit, Svalbarðsstrandarhreppi og Grýtubakkahreppi. Þær voru fyrirtæki ársins, hvatningarverðlaun ársins og fyrir störf í þágu ferðaþjónustu. Á uppskeruhátíðinni var farið í heimsóknir til ýmissa ferðaþjónustufyrirtækja á svæðinu, sem bjóða bæði afþreyingu, mat og gistingu ásamt ýmsu öðru. Hátíðin tókst afar vel og lauk með hátíðarkvöldverði á Laugaborg í Hrafnagilshverfi, kvöldskemmtun, dansi og mikilli gleði. -
Harðbakur málaður og yfirfarinn í Slippnum á Akureyri
Togarinn Harðbakur EA 3 heldur senn til veiða eftir ýmsar endurbætur og uppfærslur í Slippnum á Akureyri, auk þess sem skipið var heilmálað. Harðbakur er fimm ára gamalt skip, smíðað í Vard-Aukra skipasmíðastöðinni í Noregi. Skipið kom til Akureyrar 9. nóvember 2019 og strax í kjölfarið tók Slippurinn við því, þar sem settur var vinnslubúnaður um borð. Harðbakur er 29 metra langur og 12 metra breiður. Skipið er gott í alla staði, bæði hvað varðar vinnslubúnað og aðbúnað áhafnar. -
Tónlistarskóli Eyjafjarðar sá fyrsti sem fer í Græn skref
Tónlistarskóli Eyjarfjarðar hefur náð þeim einstaka áfanga að vera fyrsti tónlistarskólinn á Íslandi til að fara í Græn skref „og mega þau vera stolt af því,“ segir á vefsíðu Samtaka sveitarfélaga á Norðurlandi eystra, SSNE. -
Atkvæðagreiðsla utan kjörfundar hefst 7 nóvember
Atkvæðagreiðsla utan kjörfundar við embætti sýslumannsins á Norðurlandi eystra hefst 7. nóvember n.k. Alls hafa 31.039 atkvæðarétt í kjördæminu, flestir þeirra og það kemur ekki á óvart frá Akureyri eða 15.057 manns.
