Framtíð lífvera á Íslandi í skugga loftslagshlýnunar
Kristinn Pétur Magnússon er prófessor við Auðlindadeild Háskólans á Akureyri. Rannsóknir hans snúa að erfðafræðirannsóknum á lífverum til að skilja þróun þeirra og aðlögun að umhverfinu.
KP er fæddur á Ísafirði 1957. Föðurættin er af Hornströndum og móðurættin úr Rangárvallasýslu. Eftir að hafa lokið BS prófi í líffræði 1983 við Háskóla Íslands tók KP þátt í Þingvallavatnsrannsóknum með áherslu á stofnerfðafræði bleikju. Hann lauk doktorsprófi 1998 við Karolinska Institutet í Stokkhólmi, Svíþjóð. Doktorsverkefnið fjallaði um sameindaerfðafræði krabbameina. Sama ár gekk KP til liðs við Íslenska erfðagreiningu og hóf að kortleggja erfðabreytileika Íslendinga sem tengjast augn-, hjarta- og æðasjúkdómum ásamt sykursýki. Síðan 2008 hefur KP starfað við Háskólann á Akureyri og sem sérfræðingur við Náttúrufræðistofnun Íslands á Akureyri. 2010 fékk hann framgang í stöðu prófessors.
Íslenska rjúpan mun hverfa
Umfangsmesta verkefni KP — eins og Kristinn Pétur er kallaður — þessa dagana er erfðamengjarannsókn á rjúpunni í samvinnu við vísindafólk í Svíþjóð og Bandaríkjunum. Verkefnið er styrkt af Rannís til þriggja ára.
Þá hefur hann verið að rannsaka og bera saman erfðaupplag fugla úr mismunandi stofnum rjúpunnar í Norður Ameríku, Grænlandi, Íslandi og Evrópu. Niðurstöður þeirrar rannsóknar voru notaðar til að spá fyrir um afdrif rjúpunnar í yfirvofandi loftslagsvá næstu áratuga. Einnig benda niðurstöðurnar til þess að íslenska rjúpan muni hverfa ef verstu spár loftslagshlýnunar verða að veruleika. Áhugavert er að stofnstærð fálka rís og hnígur í takt við stærð rjúpnastofnsins. Þess ber að geta að framtíð fálkans á Íslandi ræðst algjörlega af hvernig rjúpunni vegnar á næstu áratugum.
Fjaðrir sem lífssýni
Íslenski fálkastofninn er lítill, áætlaður 300-400 varppör, og er á válista sem tegund í yfirvofandi hættu. Dr. Ólafur K. Nielsen á Náttúrufræðistofnun Íslands hefur fylgst grannt með stofnstærð rjúpunnar og fálkans á Norðausturlandi og safnað felldum fálkafjöðrum óðalsfugla frá 1983 og af ungum frá árinu 2000. Fjaðrir eru lífsýni sem geyma erfðabreytileika hvers fugls og eru til vitnis um fjölskyldu- og stofngerð. KP notar fjaðrirnar til að greina fálka til að útskýra lífsögu hans og ábúðarsögu á óðulum.
Endurheimt birkiskóga
Þá hefur KP rannsakað erfðabreytileika birkisins á Íslandi sem hefur leitt í ljós að erfðafræðilegur munur sé á birkisskógum eftir landshlutum. Erfðafræðirannsóknir hans hafa einnig leitt í ljós að einn stærsti birkiskógur landsins, nýsprottinn á Skeiðarársandi, eigi uppruna sinn að rekja til Bæjarstaðaskógs. „Það er mikilvægt að endurheimta birkiskóga á Íslandi og það einstaka vistkerfi sem þeim fylgir. Því er æskilegast að gefa skógunum rými til að stækka að sjálfu sér eða nýta fræ af því landsvæði eða landshlutum þar sem rækta á nýja birkiskóga“, segir KP.
Nýjast
-
Dagur íslenskrar tungu í Nonnahúsi
Barnabókarithöfundurinn Jón Sveinsson, Nonni, fæddist 16. nóvember 1857. Af þessu tilefni er boðið til afmælis á æskuheimili hans, Nonnahúsi, á afmælisdaginn milli 12 og 14. -
Fyrirséð að álag á fráveituna verður mikið
Talsverður viðbúnaður er á Akureyri vegna veðurs sem nú gengur yfir svæðið. Líkur eru á að svipað ástand geti skapast og í september 2022 þegar sjór gekk á land á Eyrinni með umtalsverðum afleiðingum. Margt er líkt með veðrinu sem spáð er í kvöld og þeim aðstæðum sem þá sköpuðust. -
Úrslit í ritlistakeppni Ungskálda 2024
Dómnefnd mun kunngera úrslit í ritlistasamkeppni Ungskálda 2024 við hátíðlega athöfn í Amtsbókasafninu á Akureyri. Athöfnin fer fram á degi íslenskrar tungu, laugardaginn 16. nóvember kl. 14. Léttar veitingar verða í boði að athöfn lokinni og einnig verður tónlistarflutningur frá Elíasi Dýrfjörð sem leikur á kontrabassa. Öll velkomin á athöfnina. -
Þrír konungar frá Skarðaborg
Haustið er að baki og vetur konungur hefur tekið völdin amk. fyrst um sinn Sauðfé hefur haft það gott á beitinni, enda fyrri hluti nóvember óvenju hlýr. Hrútar fara á gjöf í vikunni á flestum bæjum og sumir bændur eru farnir að rýja féð inn. Þessir „konungar“ í Skarðaborg í Reykjahverfi eru vel ullaðir og þó næði kuldaél þá verður þeim ekki kalt í sinni kápu. Vonandi verður veturinn mildur, en bæði bændur og búalið þurfa á því að halda eftir kalt og rigningasamt sumar. -
Um 200 manns kynntu sér starfsemi Pharmarctia á Grenivík
Um 200 manns komu við á opnu húsi hjá fyrirtækinu Pharmarctia á Grenivík um liðna helgi. Þá var formlega tekið í notkun 1500 fermetra viðbótarhúsnæði sem gestum og gangandi bauðst að skoða jafnframt því að kynna sér starfsemi félagins. -
Bókarkynning - Ókei
Út er komin bókin ÓKEI — uppruni og saga þekktasta orðatiltækis í heimi. Höfundur er Sigurður Ægisson og Hólar gefa út. OK eða O.K., ýmist ritað með lág- eða hástöfum, er sagt vera þekktasta útflutningsafurð Bandaríkjanna, fyrr og síðar. Alla vega er þessi stafasamsetning fyrir löngu komin um gjörvalla Jörð og mun í ofanálag vera fyrsta orðið sem heyrðist mælt á Tunglinu. Það er ekki lítið afrek. Hvað með aðrar reikistjörnur verður, á eftir að koma í ljós. -
Mikið um að vera á matvælabraut VMA
Ekki eru mörg ár liðin frá því nemar í starfnámi við matvælabraut Verkmenntaskólans á Akureyri þurftu að halda suður í Menntaskólann í Kópavogi til að ljúka námi sínu. Aukin eftirspurn frá bæði nemendum og atvinnulífinu hefur leitt til þess að VMA jók námsframboð sitt og nemar geta nú lokið námi sínu í heimabyggð. Þjónustusvæðið er einkum Norður- og Austurland. -
16 ára aldurstakmark á samfélagsmiðlum
Er ekki kominn tími til þess að við tökum umræðu um það fyrir alvöru á Íslandi að hækka aldurstakmarkið á samfélagsmiðlum? Hér er um að ræða málefni sem snertir lýðheilsu barna og ungmenna beint og því nauðsynlegt að gefa þessu málefni rými í aðdraganda kosninga. -
Endurreisnartónleikar Hymnodiu og SCS í Akureyrarkirkju n.k. sunnudag Uppfært tónleiknum hefur verið frestað um óákv tíma
Hymnodia, norræna endurreisnarhljómsveitin Scandinavian Cornetts and Sackbuts og Ágúst Ingi Ágústsson, stjórnandi Cantores Islandiae, flytja gullfallega ítalska, spænska og enska endurreisnartónlist á tónleikum í Akureyrarkirkju sunnudaginn 17. nóvember kl. 17.
