Flæði fjármagns og bætt lífskjör
„Ekkert hinna Norðurlandanna hefur gengið jafn langt í sértækri skattlagningu á fjármálafyrirtæki.“
Fyrir áratug gaf ráðgjafafyrirtækið Oliver Wyman út skýrslu um samkeppnishæfni íslenska fjármálakerfisins og benti þar á hvað betur mætti fara. Þegar skýrslan kom út var enn verið að vinna úr beinum afleiðingum fjármálahrunsins. Auk þess var rekstrarkostnaður bankanna hár í norrænum samanburði og þörf á breytingum að mati skýrsluhöfunda. Þá var Ísland í 68. sæti af 144 þjóðum í alþjóðlegri úttekt yfir samkeppnishæfni fjármálageirans, á meðan nágrannaþjóðir okkar vermdu flestar efstu 12 sætin. Við stóðum þeim því langt að baki og ljóst að mikið verk væri óunnið.
Nú, tíu árum síðar, er rétt að líta um öxl og meta hvernig til hefur tekist. Náðst hefur verulegur árangur í átt til hagræðingar í fjármálakerfinu, m.a. með fjárfestingu í sjálfvirknivæðingu en einnig auknum samrekstri innviða, sem var í samræmi við ábendingar Oliver Wyman. Rekstrarkostnaður bankanna hefur lækkað um 39% frá árinu 2011, eða sem samsvarar um 50 milljörðum á ári á föstu verðlagi. Slíkt hefur skapað svigrúm til að sinna betur þörfum viðskiptavinanna.
Þá hefur sjálfvirknivæðingin þýtt að við afgreiðum okkur sjálf í gegnum síma og tölvur og nánast hætt að bíða í biðröðum eftir afgreiðslu í útibúum. Vaxtamunur heimila sem og annar kostnaður heimila vegna bankaþjónustu er nú nokkurn veginn á pari miðað við hin Norðurlöndin samkvæmt skýrslu starfshóps menningar- og viðskiptaráðherra sem kom út á síðasta ári. Hreyfanleiki neytenda á fjármálamarkaði mældist meiri en í öllum ríkjum ESB samkvæmt könnun Gallup fyrir SFF sem birt var fyrr á þessu ári enda gerir tæknin okkur auðvelt að færa viðskipti okkar þangað sem kjörin bjóðast best hverju sinni.
Skökk samkeppnisstaða
Ofantalið eru atriði sem eru að talsverðu leyti í höndum fjármálafyrirtækjanna sjálfra. Oliver Wyman benti á árið 2014 að íslensk fjármálafyrirtæki stæðu höllum fæti í alþjóðlegum samanburði þegar kæmi að ytra umhverfinu. Háar eiginfjárkröfur og háir sértækir skattar leiddu af sér hærri kostnað við að veita fjármálaþjónustu en í nágrannaríkjunum.
Þannig er staðan enn í dag. Lagðir eru þrír sérstakir skattar á fjármálafyrirtæki hér á landi, en upphaflega var stefnt að því að skattlagningin yrði tímabundin. Ekkert hinna Norðurlandanna hefur gengið jafn langt í sértækri skattlagningu á fjármálafyrirtæki. Nýlega hefur bæst við kostnaður af svokallaðri óvaxtaberandi bindiskyldu af hálfu Seðlabankans, sem hækkað hefur úr 1% í 3% á rúmu ári. Seðlabankinn áætlaði nýlega að hækkunin kostaði viðskiptabankana um 5,5 milljarða á ársgrundvelli.
Þá sker íslenska bankakerfið sig einnig úr þegar kemur að kröfum um eigið fé en hefðbundið eiginfjárhlutfall banka á Íslandi er um tvö- til þrefalt hærra en á hinum Norðurlöndunum.
Við þetta bætist tilhneiging íslenskra stjórnvalda til að setja sérstakar íþyngjandi reglur um fjármálastarfsemi við innleiðingu EES gerða, svokölluð gullhúðun. SFF benti stjórnvöldum fyrr á þessu ári á 24 slík dæmi um gullhúðun á fjármálamarkaði sem leiddu af sér að bæði dýrara og flóknara væri að veita fjármálaþjónustu hér á landi.
Í okkar höndum
Þessi skökku starfsskilyrði hafa að líkindum átt talsverðan þátt í því að stærri fyrirtæki hér á landi hafa í talsverðum mæli leitað út fyrir landsteinana og sótt fjármagn frá erlendum fjármálafyrirtækjum sem ekki búa við jafn íþyngjandi álögur.
Ákall er í samfélaginu eftir hraðari uppbyggingu innviða, íbúðarhúsnæðis og atvinnuvega svo hægt sé að standa undir bættum lífskjörum. Ef vel á að takast til í þeim efnum þarf aðgangur að fjármagni að vera greiður. Því skiptir miklu að starfsskilyrði fjármálageirans sé eins og best verður á kosið og í takt við þau lönd sem við berum okkur alla jafna saman við. Ella er hætta á að heimatilbúnar kvaðir standi uppbyggingu og lífskjarasókn fyrir þrifum.
Höfundur er framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í fjármálaþjónustu.
Nýjast
-
Eignarhald bænda á jörðum tryggir hag þeirra best
Umræða um jarðir, jarðaviðskipti og kynslóðaskipti í landbúnaði er og á að vera fyrirferðarmikil í umræðu um stöðu sveitanna. Enda var málefnið eitt helsta umræðuefni á haustfundum Bændasamtaka Íslands. Uppkaup og jarðasöfnun fjárfesta og samkeppnisstöðu landbúnaðar. Um stöðu ungra bænda og eldri bænda sem væru að afhenda bú sín til yngri kynslóða. -
Orkumál
Alþingiskosningar ber brátt að garði. Þar skipar undirrituð 2. sætið á lista VG í norðausturkjördæmi. Ég bý á Björgum í Kinn í Þingeyjarsýslu þar sem systir mín og ég tókum við búi 2017 af foreldrum okkar. Þar er mjólkurframleiðsla, umfangsmikil jarðrækt, kornrækt og örfáar kindur.Meðal starfa minna í félagsmálum má nefna formennsku í Samtökum ungra bænda og þá hef ég setið í sveitarstjórn Þingeyjarsveitar frá árinu 2018 og er nú formaður byggðarráðs -
Þakklæti er varla nægilega sterkt lýsingarorð
„Ég þurfti að gera hlé á máli mínu því tárin bara runnu niður kinnarnar,“ segir Marta Kristín Rósudóttir verkefnastjóri hjá Krabbameinsfélagi Akureyrar og nágrennis. Dekurdagar afhentu félaginu alls 6, 7 milljónir króna og hefur upphæðin aldrei verið hærri en nú. Frá árinu 2012 hafa Dekurdagar safnað 37.850.000 kr. fyrir Krabbameinsfélag Akureyrar -
Fjórtándi jólasveinninn hjá Freyvangsleikhúsinu
Fjórtándi jólasveinninn er frumsamið jólaverk eftir Ásgeir Ólafsson Lie sem segir sögu af hinum hefðbundnu jólasveinunum 13 sem og Grýlu, Leppalúða og jólakettinum. Nema í þessu leikverki eru jólasveinarnir ekki bara þrettán heldur er þarna sá fjórtándi sem enginn átti von á. Leikritið verður frumsýnt hjá Freyvangsleikhúsinu á laugardag, 23. nóvember og verður sýnt á aðventunni. -
Dásamlegt og gefandi að starfa í kvenfélagi
„Það er dásamlegt að starfa í kvenfélagi. Þetta er yndislegur félagsskapur, gefandi á allan hátt. Við skemmtum okkur vel, látum gott af okkur leiða en vinnum okkar verk yfirleitt í hljóði og erum ekki að auglýsa það sérstaklega þó við gerum góðverk,“ segir Auður Thorberg formaður Kvenfélagsins Hjálparinnar í Eyjafjarðarsveit. -
Mikil ásókn í íbúðir á vegum Bjargs á Húsavík
Óhætt er að segja að mikill áhugi sé á íbúðum sem Bjarg íbúðafélag er að byggja á Húsavík í samstarfi við Norðurþing, en þetta kemur fram á heimasíðu Framsýnar í dag. -
Litlu jólin á sjó!
Áralöng hefð er fyrir því að áhafnir fiskiskipa Samherja haldi litlu jól í aðdraganda jólanna. Kokkarnir töfra þá fram hverja kræsinguna af annarri. Litlu jól áhafna Kaldbaks og Snæfells voru haldin hátíðleg á dögunum. -
Boðað verkfall lækna mun hafa áhrif á þjónustu SAk.
Félagsmenn í Læknafélagi Íslands hafa samþykkt verkfallsboðun og hafi ekki samist skellur boðað verkfall lækna á eftir nokkra daga eða um miðnætti aðfaranótt mánudagsins 25. nóvember n.k. -
Hvítasunnukirkjan styrkir Hollvinasamtök
Hollvinasamtök Sjúkrahússins á Akureyri fengu afhentan rausnarlegan peningastyrk frá Hvítasunnusöfnuðinum, alls 800 þúsund krónur nýverið.
